Een frozen shoulder (letterlijk vertaald: bevroren schouder) is een verkorting van het gewrichtskapsel. Het gewrichtskapsel zit rondom de kop en de kom van het schoudergewricht en zorgt voor stabiliteit.
De verkorting treedt op als gevolg van een kapselontsteking.
Gedurende de actieve fase staat met name pijn op de voorgrond en zal de bewegingsbeperking toenemen. Op het moment dat de bewegingsbeperking maximaal is, zal de pijn afnemen (frozen fase) en zal de bewegingsbeperking geleidelijk aan weer toenemen (ontdooifase).
 
Vaak is  bij een frozen shoulder  ook sprake van een irritatie van de slijmbeurs (bursitis). Deze is doorgaans het gevolg van het compensatoir gebruik van andere spieren dan de rotator cuff, omdat deze door de stijfheid van het kapsel de kop niet meer goed kan besturen. De slijmbeurs is gelegen tussen het dak van de schouder en de rotatorcuff die het bovenste deel van het schouderkapsel bedekt. Een geïrriteerde slijmbeurs geeft uitstralende pijn naar de zijkant van de bovenarm.

Oorzaken

Het kapsel kan verkorten zonder duidelijke oorzaak. Er wordt onderscheid gemaakt tussen een primaire frozen shoulder en een secundaire. Een recente val of een operatie van de schouder of in de buurt van de schouder (bijvoorbeeld van de borst) kunnen aanleiding zijn voor het ontstaan van een secundaire vorm. De oorzaak van een primaire frozen shoulder is nog niet bekend. Bij patiënten met suikerziekte (diabetes) of een schildklierprobleem komt de frozen shoulder vaker voor.
 

Klachten

In eerste instantie is pijn de meest opvallende klacht en reden tot een bezoek aan de arts. De bewegingsbeperking wordt vaak pas later als probleem herkend.
 

Behandeling

Een frozen shoulder gaat vanzelf over binnen twee tot vijf jaar. Fysiotherapie kan het herstel bespoedigen door het oprekken van het kapsel.
De orthopedisch chirurg en fysiotherapeut bepalen, in overleg met u, de behandeling. Van de orthopedisch chirurg kunt u eventueel een injectie krijgen met een verdovend middel (Marcaine 0.5%) en een ontstekingsremmer (Kenacort-A40). Er wordt in het gewricht en indien nodig ook in de slijmbeurs gespoten om het kapsel en de slijmbeurs te verdoven en de irritatie ervan te verminderen. De mogelijkheid bestaat dat de pijn na de injectie eerst toeneemt. Na drie à vier dagenmoet de pijn langzaam minder worden. U hoeft zich hierover geen zorgen te maken.

Het is wel raadzaam om fysiotherapeutische behandeling één week op te schorten.
De fysiotherapeut zal het verkorte kapsel weer oprekken, als de pijn minder is geworden na de injectie. Het oprekken door de fysiotherapeut heeft dan ook meer effect, omdat de opgerekte kapsellengte behouden blijft.
Het is belangrijk om verdere irritatie van het kapsel en de slijmbeurs te voorkomen door pijnlijke bewegingen te vermijden en ruim binnen de grenzen van uw bewegingsbeperkingen te blijven. U mag de arm niet maximaal naar voren optillen, omdat u daarmee de slijmbeurs irriteert. Dus reiken en activiteiten boven het hoofd zijn in deze fase onwenselijk. Dit zou de schouder verder kunnen irriteren. Als het kapsel langer wordt, zult u vanzelf meer met de arm kunnen gaan doen. Dit moet u niet proberen te forceren.

Operatieve behandeling

Indien het kapsel ondanks de behandeling nog beperkt blijft, bestaat de mogelijkheid om het kapsel met een operatie los te maken. Met een kijkoperatie wordt het kapsel aan de voorkant tot en met de onderkant losgeknipt, zodat er meer bewegingsruimte is. Deze behandeling is eigenlijk zelden noodzakelijk en wordt alleen verricht indien er gedurende langere periode geen enkele vooruitgang zit in de beweeglijkheid. Dit is ook alleen mogelijk wanneer de frozen shoulder niet meer pijnlijk is en de actieve ontstekingsfase voorbij is. Wanneer het kapsel nog wel ontstoken is, heeft de operatie geen effect. Dit omdat het kapsel na de operatie direct weer verkort door de ontsteking.
 

Controle

Na drie tot vier  maanden heeft u een controleafspraak met de orthopedisch chirurg om na te gaan hoe lang het kapsel is. Uw schouder wordt opnieuw getest en afhankelijk van de uitkomst, wordt het behandelingstraject nog een keer  met u doorgesproken.